Είναι η εποχή που τα πρώτα μου χρόνια στην γραφή μου χτυπούν την πόρτα. Κείμενα και άνθρωποι που χρονικά συμπορευόμαστε, έρχονται να μου θυμίσουν γιατί ξεκίνησα να γράφω. Τι ήταν άραγε αυτό που μας ένωσε; Μια κοινή γλώσσα επικοινωνίας μέσω των εικόνων που σχηματίζουν τα βιβλία, ένας πόνος από τις ιστορίες που περιγράφονται, μια αγάπη για τους ήρωες που επιλέγουμε να βάλουμε να ζουν μέσα από τις λέξεις μας; Απάντηση στα παραπάνω δεν υπάρχει για την σχέση μου με την Κωνσταντία Σωτηρίου. Κι ούτε θα υπάρξει, αφού και στο Brandy Sour δεν κατάφερα να βρω αυτό που πυροδοτεί τον θαυμασμό μου για αυτή την τεράστια συγγραφέα της Κυπριακής λογοτεχνικής παραγωγής.
Στο Μεγάλο Ξενοδοχείο, λίγο πριν, λίγο μετά και κατά την διάρκεια της εισβολής πρωταγωνιστές είναι οι άνθρωποι. Αυτοί που το έστησαν, αυτοί που φάγανε ψωμί από αυτό, αυτοί που πέρασαν από τα δωμάτια και τις σάλες του. Άνθρωποι και το ποτό του καθενός, πριν και μετά από την καταστροφή. Ιστορίες, λίγων σελίδων η καθεμιά, που μας συστήνει τα ήθη μέσα από μια ιδιαίτερη σχέση που είχαν οι άνθρωποι με αυτά που τους άρεσε να πίνουν. Και αν τις συγκεντρώσεις αυτές τις ιστορίες, μία προς μία, βλέπεις τις ζωές και την εξέλιξη μιας ολόκληρης κοινωνίας, ενός μικρόκοσμου 22 ατόμων, και του περίγυρού τους.
Η Κωνσταντία Σωτηρίου στα κείμενά της βγάζει έναν λυγμό. Οι θεματικές, πάντα γύρω από την εισβολή, ξυπνούν συναισθήματα πολύ φρέσκα σε ανθρώπους που τα ζήσανε ή που δικοί τους άνθρωποι έζησαν και αφηγήθηκαν -προσωπικά, ανήκω στην δεύτερη κατηγορία. Ιστορίες που μας δείχνουν μια κανονικότητα που χάθηκε, που μας φέρνουν αντιμέτωπους με σκηνές που θυμίζουν τα όσα περνούν από τους δέκτες μας και μας βομβαρδίζουν με απύθμενα εθνικά αισθήματα, μόνο που στην προκειμένη έχουν αέρα -χαμού και λαθών- ελληνικό.
Πολλές φορές, μέσα στις αράδες της Κωνσταντίας, τα συναισθήματα δεν βρίσκουν διέξοδο. Διογκώνονται και εγκλωβίζονται σε μια φούσκα του θυμικού του αναγνώστη. Τα ντύνει περίτεχνα με γεύσεις και αρώματα. Με μνήμες από τόπους που λίγο πολύ μοιάζουν μεταξύ τους και αλλάζουν μόνο τα ονόματα. Τα τριαντάφυλλα της Δαμασκού, που στέκουν στην γωνία του κήπου μου, τα γιασεμιά στην πέργκολα, η ζιβανία και το χαμομήλι. Πράγματα γνώριμα, μακριά από την Λευκωσία, που ωστόσο συνθέτουν μια κοινή λαογραφική πορεία, ένα κοινό σημείο επαφής στο βίωμα και φέρνουν την ιστορία της κοντά σε εμένα και στον κάθε αναγνώστη.
Από την άλλη, ο λόγος της είναι τόσο ποιητικός. Αναδίδει μια ευγένεια, μια θαλπωρή. Ιστορίες που γράφτηκαν, όχι για να διαβαστούν, για να αφηγηθούν, να γίνουν κτήμα και να μείνουν στα μύχια. Με λίγα λόγια, να μπορείς να τις διηγηθείς αν χρειαστεί, να μοιραστεί ο πόνος. Να κοινωνήσουν όλοι την ιστορία και να ζήσουν στην σκιά της, με τον φόβο της επανάληψης, με την ελπίδα της ανατροπής.
Και κάπου στο τέλος, πάντα υπάρχει ο άνθρωπος. Ξέρετε, τα βιβλία της Κωνσταντίας Σωτηρίου μου αρέσουν για ένα βασικό λόγο. Μπορεί να μου δίνει στοιχεία της σύγχρονης ιστορίας, του πολέμου, του διωγμού, της εισβολής και της προσφυγιάς. Να μου μιλά για ανθρώπους που έφυγαν, που χάθηκαν, που έχασαν και ακόμη ψάχνουν. Μα πάντα δίνει ένα παράθυρο, που από το άνοιγμα του βλέπουμε τους ανθρώπους, πίσω από την πολιτική, πίσω από τις σφαίρες, από τον θάνατο και τον ξεριζωμό. Βλέπουμε ανθρώπους που ζούσαν μονιασμένοι, αγαπημένοι και ξαφνικά βρέθηκαν εχθροί, μόλις σε μια νύχτα. Βλέπουμε την φιλία, που χρειάστηκε μόλις μια σφαίρα για να γκρεμιστεί και πενήντα χρόνια τώρα πολιτικές δεν αφήνουν να ξανανιώσει.
Η Κωνσταντία Σωτηρίου δεν γράφει απλά λογοτεχνία. Μας δίνει κείμενα που αγαπάμε να ζούμε στις σελίδες τους. Μας προσφέρει απλόχερα την δική της ματιά, το δικό της πλούτο που μας γεμίζει κάθε χαραμάδα και στο τέλος, στο κλείσιμο του εξωφύλλου μας δίνει την γλυκόπικρη αίσθηση της εμπειρίας που δεν είχαμε αλλά μας συντρόφευε από μακριά μέχρι την στιγμή που θα την αποκτήσουμε.
mylibrodoro.com 